OPINIE: Onheil treft AirAsia

Sinds de crash van QZ8501 een week geleden lijkt het wel alsof AirAsia van het ene incident in het andere duikelt. Dat is althans wat de verschillende binnen-en buitenlandse media ons laten uitschijnen. Je kan vandaag haast geen krant meer opendoen of er staat wel een nieuw AirAsia-drama in. Een typisch fenomeen dat we helaas vaak genoeg na een vliegtuigcrash zien terugkeren.

Passagiers die nipt een bijna-ramp hebben overleefd omdat hun motor op de grond problemen kreeg, een vliegtuig dat in de Filipijnen naast het einde van de baan terechtkomt en een vlucht die moet terugkeren omdat er een ‘verdacht geluid’ uit de cargoruimte komt. De voorbije week regent het in onze kranten nieuwsberichten over problemen met AirAsia-vluchten. Zelfs in het radionieuws vandaag haalde AirAsia weer de hoofdpunten.

De stroom aan nieuwsberichten over AirAsia behoort tot de typische reactie van de media na een vliegtuigcrash. Een luchtvaartmaatschappij wordt na een ongeval meteen geviseerd en elk probleem of incident, hoe minuscule of onbenullig ook, wordt uitvergroot en verschijnt opeens als hoofdpaginanieuws in kranten.Vooral bij de ‘populaire media’ zien we dit sterk zoals bv. Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad en het VTM Nieuws. Maar ook de zogenaamde kwaliteitskranten zoals De Standaard doen volop mee.

Kranten hebben de gewoonte om naar aanleiding van een bepaalde gebeurtenis zelf aan een soort van nieuwscreatie te doen. Ze doen dit met hun lezer in het achterhoofd en willen een bepaalde gebeurtenis blijven uitmelken en coveren. Non-events kunnen daarom al snel uitgroeien tot een hoofdpunt in een nieuwsoverzicht. Want hoe je het draait of keert: we zijn verzot op crashes en ongelukken en alles wat daarrond hoort. We zijn immers allemaal liefhebbers van sensatie, en die sensatie moet natuurlijk gevoed worden.

Nu we weten dat AirAsia een Aziatische lowcostmaatschappij is, kunnen we onder invloed van de recente media-aandacht ons het beeld vormen dat het een onveilige luchtvaartmaatschappij is. Dat er plots zoveel incidenten lijken te zijn met AirAsia bevestigt dan ons beeld dat we misschien over AirAsia hebben. Reacties zoals ‘daar vlieg ik nooit mee’ en ‘dat bedrijf zouden ze moeten sluiten’ zijn het gevolg van die media-aandacht. De kranten geven ons een verkeerd beeld van de realiteit.

Hetzelfde gebeurde vorig jaar met Malaysia Airlines. Na het verdwijnen van vlucht MH370 leek de maatschappij plots op een magische wijze geplaagd door een reeks van incidenten. Dat was uiteraard geen toeval maar het gevolg van dezelfde mediacircus als waar AirAsia momenteel in zit.

Omdat de media als hongerige wolven gezamenlijk rond 1 slachtoffer staat, in dit geval AirAsia, wordt elke abnormaliteit nieuws. En dat terwijl dergelijke gebeurtenissen en incidenten zich het hele jaar door en dag in dag uit voordoen bij maatschappijen over de hele wereld.

Omdat de meeste problemen niet vermeldenswaardig zijn, horen we er natuurlijk ook niets van. Of hebben wij misschien een boodschap aan een artikel over een vliegtuig dat een go-around heeft moeten maken omdat het vorige vliegtuig nog op de baan stond? Met het nodige drama en persoonlijke getuigenissen van passagiers die vreesden voor hun leven worden het al gauw sappige artikels die onze sensatielust voeden.

Want ook aan het woordgebruik is vaak te zien dat de kranten graag inspelen op onze nood aan sensatie. Zo beleefden de passagiers van de AirAsia-vlucht waarbij een motor op de grond problemen zou hebben gekregen volgens Het Nieuwsblad ‘de schrik van hun leven’. Zware woorden voor een incident dat eigenlijk niet veel voorstelt. Beleven we misschien ook de schrik van ons leven als onze trein tussen Antwerpen en Brussel een technisch probleem heeft en daardoor in panne staat? Ik mag hopen van niet.

Dat er begin deze week een toestel van Brussels Airlines zijn motor moest uitzetten tijdens een vlucht van Nairobi naar Brussel en daardoor al bijna een week in Afrika vastzit, horen of lezen we niet. Dat er in november een Lufthansa-vlucht nabij Bilbao in een ongecontroleerde duikvlucht terechtkwam en enkel door de gelukkig juiste reactie van de piloten kon gered worden, lezen of horen we niet. Het interesseert de gemiddelde lezer gewoonweg niet. Maar dat honderden toeristen na hun droomvakantie vastzitten door problemen met een Jetairfly-toestel en daardoor kerstavond en kerstdag missen, dat wordt rijkelijk uitgesmeerd in kranten en op televisie. Want zo’n verhalen horen we graag, en de media voedt ons.

Spijtig genoeg zullen we de komende dagen misschien nog meer AirAsia-incidenten op ons bord krijgen. Maar gelukkig komt er aan alles ooit een einde en dus ook aan de sensatie-gedreven media-aandacht waar AirAsia in beland is.