Heeft Jet Airways nog een toekomst in Brussel?

In juni kondigt Jet Airways aan de vluchten tussen Brussel en New York JFK te staken vanaf september. Afgelopen donderdag lekt het nieuws uit dat de maatschappij vanaf 15 november haar route tussen Brussel en Chennai stopzet. Daarme brokkelt de Europese hub die Jet Airways in Brussel heeft, langzaam af. Wat hapert er met Brussel, of is de oorzaak te zoeken bij de maatschappij zelf?

In november 2006 kwam na langdurige speculaties eindelijk het nieuws: Jet Airways komt naar België. Vreugde en euforie bij Brussels Airport, een belangrijke nieuwe maatschappij, zo klonk het. Brussel zou het nieuwe Europese knooppunt worden voor de Indische maatschappij. Brussel zal worden gebruikt als tussenstop voor de vluchten tussen India en Noord-Amerika. Op lange termijn zouden er maar liefst tien nieuwe langeafstandsvluchten bijkomen, waaronder o.a. vluchten naar Bangalore, Hyderabad, Chicago en Los Angeles.

Brussels Airport was al langer hongerig op zoek naar nieuwe langeafstandsmaatschappijen. De luchthaven moest namelijk jaarlijks toezien dat meer dan 2,5 miljoen reizigers per jaar vanuit Brussel naar Frankfurt, Londen en Parijs reizen om daar een intercontinentale vlucht te nemen. Maar daar zou met de komst van Jet Airways mee verandering in komen.

Begin augustus 2007 startte de eerste lijn: Mumbai-Brussel-Newark. In september kwam dan de tweede route: Delhi-Brussel-New York JFK. Nog eens twee maanden later zou de derde verbinding van start gaan: Chennai-Brussel-Toronto. Nadien zouden Chennai en Delhi worden omgewisseld op de twee routes. Eigenaar Naresh Goyal wou met Jet Airways in de top 5 van de beste luchtvaartmaatschappijen ter wereld komen, desondanks dat de maatschappij toen (en nu nog steeds) verlieslatend was. ‘Het duurt normaal drie jaar voor je winst maakt op een buitenlandse route, maar we doen het veel sneller’, verzekerde de Jet Airways-stichter toen.

Goyal mikte vooral op Indische passagiers die tussen India en Noord-Amerika willen reizen, maar rekende ook op ongeveer één derde van de passagiers die zouden opstappen in Brussel. Toch was de belangrijkste reden om zich in Brussel te vestigen de aanwezigheid van voldoende capaciteit. Jet Airways richtte zich voorheen op Londen, maar de Indiërs vreesden te veel congestieproblemen in Londen voor een efficiënte operatie en kozen daarom uiteindelijk voor Brussel.

De kracht van de hub in Brussel komt van de manier waarop Jet Airways de vluchten organiseert. Vanuit Delhi, Mumbai en Chennai (Jet Airways vloog in de winter van 2008 ook twee maanden naar Bangalore) kunnen passagiers in een zo kort mogelijke tijd overstappen naar New York, Newark of Toronto. De vluchten van de maatschappij komen nagenoeg allemaal op hetzelfde tijdstip aan, en vertrekken ook op hetzelfde uur. Heel efficiënt en veel goedkoper, want rechtstreekse vluchten tussen India en Noord-Amerika zijn namelijk veel kostelijker, en voor Jet Airways technisch gezien zelfs niet mogelijk door redenen waarop we later zullen terugkomen.

De belangrijkste partner van Jet Airways in Brussel is Brussels Airlines. Dankzij die partner kan de maatschappij haar passagiers vanuit Brussel verder verspreiden naar diverse Europese bestemmingen, alsook belangrijke steden in Afrika. Niet alleen voor Brussels Airport was de komst van Jet Airways een succes, ook voor Brussels Airlines leverde de hub van Jet Airways de maatschappij grote voordelen op. Dankzij de samenwerking kon Brussels Airlines rekenen op zo’n zesduizend extra passagiers per maand.

Toch is het verhaal van Jet Airways tot nu toe zeker geen sprookje. Al na twee maanden na de start van Bangalore-Brussel-New York, moest de maatschappij deze route vanuit India staken wegens niet succesvol genoeg. Bangalore werd daarom op die route vervangen door Chennai. Ook de vloot waarmee de Indiërs naar Brussel kwamen, werd ingekrompen. Waarbij voorheen nog met een mix van B777-300’s en A330-200’s werd gevlogen, werd in het winterseizoen van 2008-2009 de grote B777 vervangen door de kleinere A330. De grote Boeings hadden een te grote capaciteit, en ook de vraag naar first class-zetels was onvoldoende.

De rest van het verhaal kent u: New York en Chennai zullen niet meer door Jet Airways vanuit Brussel aangevlogen worden. Van zes dagelijkse vluchten deze zomer, naar vier deze winter. Toch was het in de lente van dit jaar nog anders. In april deelde de maatschappij mee haar activiteiten in Brussel nog verder uit te breiden. “We hebben zeven bijkomende rechtstreekse vluchten aangevraagd van en naar India”, bevestigde woordvoerder Bernard Guisset in april. “Niet vroeger dan december 2012 kunnen die operaties van start gaan.” Van zeven nieuwe vluchten, naar twee geschrapte vluchten. Heuglijk nieuws toen, maar nieuws dat nu ondenkbaar lijkt.

Misschien hechtte Naresh Goyal wel te veel belang aan prestige voor zijn maatschappij, en te weinig aan duurzame rendabiliteit. Wellicht is de beslissing van enkele jaren geleden om tien grote B777-300’s te bestellen niet slim geweest. Zo kan bijvoorbeeld hetzelfde type bij Air India wel zonder problemen India met Noord-Amerika verbinden, maar niet bij Jet Airways. De zware suites van first class en de parketvloeren maken van Jet Airways’ B777’s te zware toestellen om non-stop vluchten naar Noord-Amerika aan te bieden. Jet Airways leasete dan ook zeven van haar tien B777-300’s uit aan Turkish Airlines en THAI Airways, die de toestellen wel winstgevend in hun netwerk gebruikten. Momenteel opereert Jet terug met vijf B777-300’s, maar wellicht omdat ze ze zelf niet meer verhuurd krijgt aan andere maatschappijen. De maatschappij verhoogt ondertussen wel de capaciteit van de toestellen, en gaat van negen zetels in de breedte in economy naar tien zetels. Van de prestige stapt Jet Airways dus duidelijk meer en meer af.

In april kwamen de geruchten van een eventuele verhuizing van de hub in Brussel naar München. Jet Airways vroeg namelijk verscheidene slots aan voor vluchten naar de Duitse stad, die na Frankfurt, de belangrijkste basis is voor Lufthansa. En dat is juist hetgeen waardoor we de hub in Brussel wel eens zouden kunnen verliezen. Lufthansa heeft als Europese partner met zijn uitgebreid netwerk veel meer te bieden dan Brussels Airlines. Zeker indien Jet Airways zou toetreden tot Star Alliance, wat nog altijd twijfelachtig is omdat de Indiase overheid tegenwerkt, is Lufthansa een sterke en strategische partner. Vorige week nog geraakte bekend dat de maatschappij vanaf 14 maart 2013 dagelijks vanuit Bangalore naar München zal vliegen.

Jet Airways zou eventueel de vluchten naar Noord-Amerika aan Lufthansa kunnen overlaten, als het netwerk daar wordt op aangepast, en enkel zelf tussen India en München vliegen. Buiten de strategie van Lufthansa als partner, is er verder weinig reden om de hub te verhuizen. Volgens een analyse van Bangalore Aviation is de O&D traffic, de vraag naar zetels tussen punt A en punt B, tussen Brussel en India veel groter dan München, nl. 140.000 tegenover 85.000 jaarlijkse passagiers. Ook voor de Amerikaanse markt is Brusssel belangrijker met jaarlijks een vraag van 100.000 zetels meer dan München.

We kunnen concluderen dat Jet Airways zeker een toekomst kan hebben in Brussel, en dat een eventuele verhuis wellicht niet veel beter zou zijn. Ook het stopzetten van een Europese hub is momenteel geen optie. Jet Airways heeft namelijk niet de toestellen om rechtstreekse verbindingen tussen India en Noord-Amerika op te zetten. Een tussenstop is voorlopig nog altijd vereist.

Toch is dit misschien juist de zwakte van de maatschappij. Een tussenstop is niet populair bij de meeste passagiers, en daardoor verliest Jet Airways haar voordeel als thuismaatschappij voor de Indiërs. De Golfmaatschappijen, waaronder Emirates, zijn een even goede en misschien zelfs betere optie. Vanuit Dubai vliegt Emirates namelijk wel rechtstreeks naar het Amerikaanse continent, en dus is er ook maar één overstap nodig. Daarbovenop komt nog eens dat de Golfmaatschappijen vaak goedkopere tickets aanbieden, en een groter netwerk kunnen aanbieden.

Wat de toekomst zal brengen voor Jet Airways, en voornamelijk voor haar Europese hub, is dus onzeker. De maatschappij lijkt op pad om de prestige wat weg te laten door de capaciteit van de toestellen te vergroten, maar daarmee zwakt ze natuurlijk ook haar eigen product af. Jet Airways is alleszins in het verleden altijd tevreden geweest met de resultaten van haar hub in Brussel, maar wellicht is de maatschappij ook niet immuun voor de wereldwijde crisis, vooral in Europa, en de hoge brandstofprijzen. Afwachten dus.