City Bird: de vervlogen droom

Het ontstaan
Op 6 augustus 1996 vond de geboorte van City Bird plaats. De maatschappij werd gesticht door City Hotels en New European Investment. CEO werd Victor Hasson (eigenaar City Hotels), die samen met Georges Gutelman in 1994 Eurobelgian Airlines oprichtte. Georges Gutelman had in de jaren ’70 de Belgische maatschappij TEA opgericht dat in 1991 failliet ging. In april 1996 werd Eurobelgian Airlines verkocht aan Richard Branson, die de maatschappij omdoopte tot Virgin Express.

In 1996 ontstond dan de gloednieuwe Belgische luchtvaartmaatschappij: City Bird. Het doel was om langeafstandsvluchten op te zetten naar verscheidene vakantiebestemmingen. De eerste bestemmingen lagen in de Amerikaanse staat Florida en in het Caraïbisch gebied. Het eerste vliegtuig, een MD11 met registratie OO-CTB, werd afgeleverd in Brussel op 9 december 1996 en werd onmiddellijk d.m.v een wet-lease doorverhuurd aan het Franse Star Europe tot 25 maart 1997. De allereerste eigen vlucht van City Bird vertrok uiteindelijk op 27 maart ’97 richting Mexico City. Dit was de start van de operaties van City Bird die tot 2001 zouden blijven duren.

©Airliners.net – PixAir

De woelige samenwerking tussen City Bird en Sabena
In 1998 kwam er een samenwerking op gang tussen City Bird en Sabena. Deze laatste kocht 11,2% van de aandelen van City Bird en begon met het huren van twee MD11’s voor de verbindingen naar New York, Montreal en Sao Paulo. De vliegtuigen werden volledig in Sabena-kleuren geschilderd. Dit contract was al getekend bij onderhandelingen in 1997.

In het voorjaar van 1999 doken de eerste strubbelingen tussen Sabena en City Bird op. Sabena, dat aandelen van City Bird bezat, maakte een einde aan de samenwerking. De reden daarvoor was dat City Bird zonder enig overleg voor zes maanden een B767-300 verhuurde aan LIC (Lignes Aériennes Congolaises) die op de route Brussel-Kinshasa ging vliegen, wat een belangrijke route in het netwerk van Sabena was en dus ook voor concurrentie zorgde. Op datzelfde moment verhuurde City Bird nog steeds twee van haar MD11’s aan Sabena waarmee het zeven keer per week naar Newark vloog en zes keer per week naar Montreal. Dit contract had een tijdsduur van vijf jaar. Toenmalig CEO van City Bird, Victor Hasson, beweerde dat Sabena de uitbreiding van City Bird wou tegenhouden. De twee maatschappijen belandden uiteindelijk in de rechtbank en Sabena verkocht stelselmatig haar aandelen.

City Bird Cargo
In 1999 voegde City Bird twee vrachttoestellen aan haar vloot toe. Twee A300-600F’s werden ter beschikking gesteld. Het eerste jaar werden deze vliegtuigen bijna de volledige periode gehuurd door Air France en CAL, waardoor City Bird op het punt stond twee nieuwe toestellen te bestellen.

In september 1999 maakte City Bird bekend dat het verwacht om het jaar 1999 voor de allereerste keer met winst af te sluiten. De bezettingsgraad van de vluchten steeg van 65% in 1998 tot 79% in 1999.

©City Bird te BRUcargo – Airliners.net – Muthulet B.

City Bird snoept vluchten Virgin Express af
Op 10 februari 2000 begon City Bird met het vliegen van korte en middellange afstanden naar het Middellandse-zeegebied, uitgevoerd door B737’s. NUR Touristic, een overkoepeling van All Seasons, Neckermann en Pegase, maakte voorheen gebruik van Virgin Express voor haar chartervluchten, maar sloot een contract met City Bird dat bijna de helft van deze vluchten voor haar rekening zou nemen. De reden voor dit nieuwe contract was het grote aantal klachten dat de jaren ervoor binnenkwam over de continue vertragingen bij Virgin Express.

City Bird voerde de vluchten voor NUR Touristic uit met 5 B737’s die via een dry-lease het komende anderhalf jaar zouden geleverd worden.
CEO Victor Hasson zag een belangrijke klant in de toeristensector: ‘Wij daarentegen (t.o.v. Virgin Express) zoeken wel expansie in de charterbranche. De prijzen zijn er bijzonder scherp, maar als je je kosten onder controle houdt, ben je ook zeker van trafiek. Het commercieel risico om de stoelen te verkopen ligt bij de touroperator, niet bij ons.’

©Airliners.net – CLS

Sabena blaast contract op
In maart 2001 laait de storm tussen Sabena en City Bird weer op. Sabena, dat een contract had getekend om twee MD11’s te huren voor een periode van vijf jaar, blaast het contract op. Deze twee vliegtuigen werden vanaf het voorjaar van 1998 gehuurd en kostte Sabena 56 miljoen dollar per jaar. Dat leverde City Bird zo ongeveer jaarlijks 100 miljoen dollar bruto op. Wederzijds liet City Bird het onderhoud aan zijn B737’s uitvoeren door Sabena Technics. Het opblazen van het contract was het gevolg van een door het personeel bestelde audit over de toestand van Sabena. Daaruit bleek dat de huur van deze twee MD11’s ongeveer dubbel zo hoog lagen dan de toenmalige marktprijs. Ook pasten de vliegtuigen niet meer in de Airbus-vloot van Sabena. Het opzeggen van dit contract zal later mede aan de basis liggen aan de ondergang van City Bird.

Het gaat slecht met de Belgische luchtvaart
In maart 2001 maakten de drie grootste luchtvaartmaatschappijen, Sabena, Virgin Express en City Bird, hun verliezen voor het boekjaar 2000 bekend. City Bird meldde een verlies van 2,5 miljard BEF (62,5 miljoen euro). Het overgrote deel van dit verlies was te wijten aan de opzegging van het contract door Sabena. Het jaar daarvoor maakte City Bird nog ‘maar’ een verlies van 374 miljoen BEF (9,35 miljoen euro) wat weinig was t.o.v de verliezen van Sabena, Sobelair en Virgin Express.

City Bird zat in 2001 tevens met drie MD11 toestellen waar het vanaf wou. Twee opgezegd door Sabena en één dat het zelf gebruikte maar waar men ook vanaf wou. City Bird onderhandelde daarom met Boeing om de lease-contracten van deze drie vliegtuigen op te zeggen, wat de maatschappij 2,1 miljard BEF (52,5 miljoen euro) kostte. Gelukkig moest Sabena ook aan City Bird een boete betalen voor het opzeggen van het contract waardoor dit toch voor een stuk gecompenseerd werd.

©Airliners.net – F-ILIP

Een faillissement komt dichterbij
Op 2 juli 2001, volop zomerseizoen, vraagt City Bird aan de Brusselse handelsrechtbank een gerechtelijk akkoord aan. Hierdoor moet de maatschappij tijdelijk de schulden aan schuldeisers niet meer betalen. Daardoor kreeg City Bird tijd om aan een herstelplan te werken. De maatschappij maakte daarom bekend de langeafstandsvluchten stop te zetten en zich te concentreren op “de nog steeds winstgevende” korte- en middellange afstandsvluchten.

CEO Victor Hasson wou eind september een definitief herstelplan indienen bij de schuldeisers. De krachtlijnen zijn het afstoten van alle langeafstandsbestemmingen (o.a. naar de Caraïben), de vloot beperken tot slechts één type vliegtuig en terugplooien op 75 procent van de huidige activiteit. Op een personeelsbestand van 600 werknemers zou dat 50 tot 100 ontslagen kunnen betekenen.

Op 4 juli 2001 kende de rechtbank het gerechtelijk akkoord toe tot 26 september 2001 omdat Thomas Cook het noodlijdende City Bird 150 miljoen frank (3,75 miljoen euro) zou lenen tot op het einde van het jaar. Als City Bird tegen dan geen realistisch herstelplan zou kunnen voorleggen, is een faillissement onvermijdelijk.

City Bird staat te koop
Op 29 augustus 2001 werd door de City Bird Holding aan de aandeelhouders gevraagd om op 13 september positief te stemmen over het bod van een eventuele overnemer. Het personeel en vakbond vermoedden dat het wellicht gaat om Thomas Cook, de grootste klant van City Bird. Het beursgenoteerde City Bird Holding, die als enige activiteit de luchtvaartmaatschappij had, is voor 57 procent in handen van het publiek. De vraagprijs van City Bird was 9,9 miljoen euro. Op 4 september lekte door middel van een brief uit dat Thomas Cook wel degelijk de kandidaat-overnemer is. Thomas Cook zou bereid zijn om de B737’s over te nemen om zo de vluchten naar het Middelandse-zeegebied veilig te stellen. Thomas Cook stelde wel enkele voorwaarden zoals een geslaagde herstructurering, de goedkeuring door de aandeelhouders en de rechtbank en instemming van de schuldeisers met de financiële voorstellen.

©Airliners.net – Paul Jongeneelen

Rechter verplicht Thomas Cook om City Bird over te nemen
Op 26 september 2001 maakte Thomas Cook bekend niet meer geïnteresseerd te zijn in een overname. De rechter van Koophandel verplichtte daarop Thomas Cook om de akkoorden van de laatste weken na te leven. Net op deze dag liep het gerechtelijk akkoord van City Bird af en was de maatschappij niet meer beschermd tegen de schuldeisers. De vakbonden denken daarom dat Thomas Cook de ondergang van het bedrijf afwacht om het dan veel goedkoper te kunnen verkrijgen. ‘Indien Thomas Cook de akkoorden niet naleeft, zullen we proberen zoveel mogelijk van hun passagiers te gijzelen’, zei Michel Boels van de socialistische vakbond BBTK.

De laatste week
Op vrijdag 28 september 2001 werd het herstelplan definitief ingediend. Van de 44 schuldeisers keurden 34 het plan goed. Hierdoor was City Bird in staat om weer enkele dagen te overleven, want de maandag erop kreeg City Bird een definitief gerechtelijk akkoord.

Enkele dagen later bekende CEO Victor Hasson dat er nog maar voor enkele dagen geld is. ‘Alles hangt af van Thomas Cook. Die moet zijn vroeger engagement opnemen om het bedrijf over te nemen’, zei Victor Hasson op maandag 1 oktober. Thomas Cook blijft weigeren en zei dat het in de huidige marktomstandigheden na 11 september 2001 City Bird niet kan overnemen.

Op donderdag 4 oktober 2001 gebeurde uiteindelijk het onvermijdelijke, City Bird ging failliet. Bijna 700 mensen worden werkloos en de splinternieuwe B737-800’s stoppen met vliegen. Het faillissement van City Bird was een voorbode van een ander naderend onheil. Iets meer dan een maand later zou Sabena, de tweede oudste luchtvaartmaatschappij ter wereld met 15.000 werknemers, failliet verklaard worden. De hele Belgische luchtvaart klapt in elkaar en Brussels Airport blijft over met Virgin Express als enigste home-carrier. Gelukkig verliep de heroptsart van SN Brussels Airlines redelijk vlot en ontstonden er nieuwe maatschappijen in Brussel waaronder Thomas Cook Airlines Belgium, TUI Airlines Belgium en VG airlines (dat al in 2002 stopte).

©Airliners.net – Olaf Juergenmeier

De touroperators hebben nadien zelf hun eigen maatschappijen opgericht om hun klanten naar de vakantiebestemmingen te brengen. Zowel Thomas Cook Airlines als Jetairfly doen het goed en daardoor is City Bird door waardige luchtvaartmaatschappijen vervangen.